Volledige titel: De Geveinsde vrede. Eer, protocol en diplomatie in
de machtsverhouding tussen de Verenigde Oost-Indische Compagnie en Ternate
omstreeks 1750

Door Dr. Hendrik E. Niemeijer

(© H.E. Niemeijer, Mei 2012)

Samenvatting

Dit artikel handelt over de relatie tussen het bestuur van de VOC van Ternate (het Noordelijke Molukse specerijen eiland) en de Sultan van Ternate in de 18e eeuw. Formeel was dat een verhouding tussen een overheerser (de VOC) en diens vazal, de Molukse heerser. Hoewel deze problematische verhouding bol stond van politieke manipulaties en militaire bedreiging van het lokale Fort Oranje, was er ook een politiek-culturele dimensie in de wederzijdse relaties. In een specifiek politiek-cultureel klimaat was er ruimte voor ere-medailles, protocol, rituele uitwisseling van geschenken en ceremonie dat aanzienlijk bijdroeg tot het voorkomen van conflicten. De auteur beargumenteert dat het lokale diplomatieke 'systeem van contact', beïnvloed door een feodale relatie, de basis vormde van het 18e eeuwse Nederlandse kolonialisme. De grote hoeveelheid kruit dat Jan Compagnie verschoot in Fort Oranje in de 18e eeuw had geen schadelijk doel, maar was voor saluut aan de passerende zeilende lokale heersers. Thee bezoeken, ceremoniële afspraken, verjaardagsfeestjes in de tuin van de Compagnie gaven ruimte voor culturele uitwisseling die de 'Theatrale vrede' moesten bevorderen.

Lees de volledige tekst van dit artikel in PDF (English, 1.3mb) >>